မြန်မာလက်နက်ကိုင်‌ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းဆီးရန် ကြိုးပမ်းမှုအပေါ် လာမည့်တနင်္လာနေ့တွင် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်နိုင်ဖွယ်ရှိ

ထိုင်းအာဏာပိုင်များဟာ မြဝတီမြို့မှာ တရားမဝင်လုပ်ငန်းတွေကို ဖျက်ဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းနေတဲ့ ကရင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် စောချစ်သူ ကို ဖမ်းဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး တနင်္လာနေ့မှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်နိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဌာန (DSI) ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ငွေရေးကြေးရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ စောချစ်သူ ကို ဖမ်းဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူကုန်ကူးမှုအမှုတွေကို ကိုင်တွယ်တဲ့ ရှေ့နေချုပ်ရုံးရဲ့ အစိတ်အပိုင်းနဲ့ ဆွေးနွေးနေပါတယ်။

ဌာနနှစ်ခုဟာ တနင်္လာနေ့မှာ ထပ်မံတွေ့ဆုံပြီး သူ့အပေါ် ဖမ်းဆီးအမိန့်တောင်းခံမှုကို ရှေ့ဆောင်မယ်ဆိုရင် လက်ရှိရှိနေတဲ့ သက်သေတွေအပေါ် အခြေခံပြီး ဆုံးဖြတ်မှာဖြစ်ပါတယ်။

တနင်္ဂနွေနေ့က DSI သုတေသနအရာရှိတွေနဲ့အတူ တရားရေးဝန်ကြီး တာဝီး ဆော့စောင်း ဟာ နိုင်ငံရေးလုံခြုံရေးကောင်စီ (NSC) အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး စောချစ်သူ နဲ့ ကရင်အမျိုးသားတပ်မတော် (KNA) ရဲ့ တရားမဝင်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ သက်ဆိုင်မှုတွေအကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ပြည်သူ့ပါတီအမတ် ရန်စီမန် ရုမ်း ကလည်း DSI ဟာ စောချစ်သူ အပေါ် ဖမ်းဆီးအမိန့်တောင်းခံခဲ့တဲ့အပြင် ရှေ့နေချုပ်ရုံးက ခွင့်ပြုချက်မပေးသေးတာကို သံသယဖြစ်နေကြောင်း ပြောပါတယ်။

စောချစ်သူ ဟာ မြဝတီမှာရှိတဲ့ Shwe Kokko scam centre ကို တရုတ်လောင်းကစားသမား ရှယ် ဇီကျန်း နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ရှယ် ဇီကျန်း ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ ထိုင်းမှာ ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို ပြန်ပို့ဖို့ အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။

DSI ဟာ စောချစ်သူ၊ KNA ခေါင်းဆောင် မုတ်ထုန်း နဲ့ တင်းဝင်း တို့ကို လူကုန်ကူးမှုနဲ့ ဖမ်းဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ ဒီလိုတောင်းဆိုမှုဟာ ထိုင်းအစိုးရအနေနဲ့ scam centre ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ လုပ်ဆောင်နေတယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။

ထိုင်းရဲတွေဟာ မြဝတီ scam gang တွေဆီကို လူတွေလွှဲပြောင်းခံရမှုကြောင့် Tak ပြည်နယ်ရဲမှူး ကို အခြားရာထူးကို ပြောင်းရွှေ့လိုက်ပါတယ်။

ထိုင်းရဲဌာနဟာ Tak ပြည်နယ် ကနေ လူတွေကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ scam gang တွေဆီ ခေါ်ဆောင်သွားဖို့ ခွင့်ပြုခဲ့တာရှိမရှိ စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့အတွက် Tak ပြည်နယ် အာဏာပိုင်တာဝန်ရှိသူတွေကို တာဝန်ကနေ ရုပ်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေဟာ မြဝတီမှာရှိတဲ့ တရားမဝင်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ စောချစ်သူ နဲ့ သူ့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေအပေါ် ဖိအားတွေကို တင်းကျပ်စွာဖြစ်စေမယ်လို့ သုံးသပ်ရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သူတို့ရဲ့ဖမ်းဆီးမှုကို အတည်ပြုနိုင်ခြင်းဟာ ထိုင်းအစိုးရ အနေနဲ့ scam centre ပြဿနာကို အမြစ်ပြတ်ဖယ်ရှားဖို့ ဆောင်ရွက်လိုတာကို ပြသနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ တရားရေးဝန်ကြီးဟာ စောချစ်သူ နဲ့ BGF ခေါင်းဆောင်တွေ ကို ဖမ်းဆီးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး တည်ကြည်မှုရှိတယ်လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။ DSI နဲ့ ရှေ့နေချုပ်ရုံးတို့ဟာ တနင်္လာနေ့မှာ ချမှတ်မယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ထိုင်းရဲ့ နယ်စပ်ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ ပြိုင်ဆိုင်နေတဲ့ scam centre တွေကို တိုက်ဖျက်နိုင်မယ့် အရေးကြီးတဲ့အဆင့်တစ်ခု ဖြစ်လာမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စောချစ်သူ ဟာ BBC Burmese နဲ့ ချိတ်ဆက်မေးမြန်းမှုတစ်ခုမှာ သူ့အဖွဲ့ဟာ လူကုန်ကူးမှုတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့ “အလွန်ကြိုးပမ်းခဲ့တယ်” လို့ပြောပြီး များစွာသော ချုပ်ချယ်ခံရတဲ့သူတွေကို ကယ်တင်ပေးခဲ့ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် Justice for Myanmar လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလမှာ BGF ဟာ မြဝတီမြို့မှာရှိတဲ့ တရုတ်လူမျိုးတွေ လုပ်ကိုင်တဲ့ online scam တွေ၊ တရားမဝင်လောင်းကစားရုံတွေနဲ့ online gambling လုပ်ငန်းတွေနဲ့ တိုက်ရိုက်ပတ်သက်နေတယ် ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေကို ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလမှာ ယူကေ (UK) ဟာ လူကုန်ကူးမှု၊ အတင်းအကြပ်အလုပ်လုပ်ခိုင်းမှုနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကြောင့် စောချစ်သူ အပေါ် ပိတ်ဆို့ပိတ်ပင်မှု (sanctions) ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ကလည်း စောချစ်သူ အပြင် မုတ်ထုန်း နဲ့ တင်းဝင်း တို့ကိုလည်း တူညီတဲ့ အရေးယူမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီအမှုဟာ တိုင်းပြည်တွေကို ကျူးကျော်ပြီး လုပ်ဆောင်တဲ့ လူကုန်ကူးမှု၊ အွန်လိုင်းလောင်းကစားကွန်ယက်တွေနဲ့ scam centre တွေကို ထိုင်းအစိုးရက ဘယ်လောက်လေးနက်စွာ ဖြေရှင်းသွားမလဲ ဆိုတာကို ပြသနိုင်မယ့် အရေးကြီးတဲ့အချက်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းအမျိုးသားလုံခြုံရေး၊ နယ်စပ်ရေးရာနဲ့ နိုင်ငံတော်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကော်မတီဥက္ကဌ ရန်စီမန် ရုမ်း ကလည်း “ထိုင်းအစိုးရဟာ ဒီပြဿနာကို အမြစ်ဖြတ်တုံ့ပြန်ဖို့ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုရှိတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။